apenland

Prins Filip van België heeft zijn mond opengedaan. Hij kon het niet laten om in een interview met royalty-watcher en Story-hoofdredacteur Louis van Raak zijn ongenoegen te laten blijken over het Vlaams Belang en diens aspiraties om België te doen barsten en een republiek te installeren (bij voorkeur, vanzelfsprekend, met Philip Dewinter als -horror! the horror!- president). In redelijk puberale bewoordingen stelde onze vorstelijkheid dat dat niet zonder slag of stoot zou gaan, maar dat de stoottroepen van het VB eerst onze para annex F16-piloot onder de voet zouden moeten lopen. Wat moeten we daar nu mee? Lachen of huilen, of dieper ingaan op het gebeurde? Ik opteer voor het laatste.

Alle partijen hebben een beetje gelijk, maar de hypocrisie was niet altijd even onzichtbaar aanwezig bij de commentaren die de voorbije dagen onze dag-, week- en maandbladen teisterden. Over de televisie wil ik nog niet eens spreken, wegens te anekdotisch en nog minder genuanceerd. Inderdaad, prins Filip hoort een aura van politieke neutraliteit te onderhouden als toekomstig staatshoofd (want het moest er maar eens van gaan komen dat het VB binnen een twintigtal jaren de premier levert, en dat premier Philip de eed moet gaan afleggen bij koning Filip), en inderdaad, het VB moet niet beginnen lullen als ze zeggen dat Filip zijn mond moet houden. Een partij die de voorbije maanden niets anders deed dan fulmineren tegen het hen zogenaamd aangedane onrecht der muilkorving, moet iemand anders, die eveneens tegen de wet ingaat door zijn mening te geven, niets verwijten, maar integendeel tot de nobele daad der zelfreflectie aangespoord worden, en mag hier geen onderscheid maken naar inhoud. Maar daar beginnen ze niet aan. Fascisme heeft nooit een hoge pet van zelfreflectie opgehad: Hitler heeft rationeel zeer verdedigbare tactische argumenten van zijn generaals (tot ons grote geluk) in de wind geslagen en mede daardoor de tweede wereldoorlog in zijn nadeel zien uitvallen.

Het klopt als Yves Desmet in de Morgen zegt dat als Filip een politieke mening wenst uit te dragen, hij zich maar beter verkiesbaar kan stellen en mag hopen dat hij verkozen wordt. Nog afgezien van het donkerblauwe vermoeden dat dit bij de eerstvolgende federale verkiezingen tot monsterscores voor de prins zou leiden, mogen we ons ook afvragen wat het nut op dit moment is van het feit dat de halve koninklijke familie lid is van de senaat. Als zij geen politieke meningen mogen geven, heeft een zitje in de Senaat (of in eender welk ander parlement) bitter weinig zin, en is het zelfs surrealistisch en absurd. Zeker in de Senaat, in theorie denktank nummer één, zou een mening niet verkondigd mogen worden omwille van redenen van afkomst. Maar zelfs als prins Filip een mening uitte die eigenlijk niet geuit had mogen worden, draagt Van Raak van Story een grote verantwoordelijkheid. En daar hoorde ik tot nu toe nog niemand over. Als eminent royalty-watcher had hij beter moeten weten, maar in plaats hiervan koos hij voor commerciële winst. Zijn repliek op voorhand al beantwoordend kan ik stellen dat het argument dat de prins de publicatie zelf gewild zou hebben, geen argument is, of hoogstens een fallacious one. Louis van Raak wéét op voorhand wat de gevolgen van de prins' uitspraken zullen zijn, en weet ook dat het wettelijk niet kan en mag dat de prins politieke meningen uit. Dat hij deze meningen toch een plaats geeft in zijn blad, is ofwel een uiting van domheid (en dat is Van Raak, zo hoop ik voor hem, niet) ofwel een commercieel sterke (maar ethisch twijfelbare) zet.

Tot hiertoe hebben de rationele argumenten het pleit gewonnen: het mag wettelijk niet, dus kàn het ook niet voordat de wet aangepast wordt. Maar nu de situatie is zoals ze is, kunnen we er ook garen bij spinnen. Emotionele factoren spelen ook een grote rol, en daar heeft Story wel een belangrijke functie in te vervullen. Omdat we mogen aannemen (met alle respect voor hen) dat er onder de Storylezers meer kiespotentieel is voor het VB dan bij de lezers van Humo of De Morgen, kan dit interview helpen in de strijd tegen het VB. In plaats van een rechtzaak aan te spannen tegen het Belang (een zaak die ten eerste véél te laat kwam, ten tweede eerder in het voordeel van het Belang zelf werkte en tenslotte ook ethisch discutabel was), moeten de kiezers bewust gemaakt worden voor de standpunten van alle partijen, zowel positief als negatief. En de kiezes van het Belang worden niet geïmponeerd door artikels in de Morgen, Humo of Knack, maar lezen in het algemeen het Laatste nieuws, Dag allemaal, en Story. Wie nu politiek correct het vingertje wil gaan wijzen naar mij om te stellen dat dit wel een grove veralgemening is, en ook niet waar, daag ik uit om deze stelling met behulp van onderzoek te weerleggen. De noodzaak tot een meer objectieve en eerlijkere journalistiek laat zich dus voelen. In plaats van telkens de pijnpunten van het politieke bestel uit te leggen (wat ook nodig is), en voornamelijk de misdaad- en andere negatieve onderwerpen in het nieuws te laten komen, mogen ook andere, meer positieve onderwerpen een grotere aandacht krijgen in de katernen.

Dit is geen pleidooi voor gedekte potjes die gesloten moeten blijven. Dit is geen aanzet tot goed-nieuwsshows. Het is wel een begin van een vraag naar een meer evenwichtige maatschappij, waar niet enkel de rationele, maar ook de irrationele (veelal emotioneel gestuurde) factoren hun plaats hebben en deze erkend zien. Er is niets rationeels aan een show als Geen Zorgen tot Paniek, of aan de show die Geena Lisa en Sergio de voorbije zomer op ons loslieten, maar zij helpen wel bij een verzoeting van de samenleving. En als er iets is dat dringend moet gebeuren, is het dat wel. Anders mogen we binnen enkele jaren ook hier in Vlaanderen gaan afrekenen met evoluties zoals die nu in Nederland de kop opsteken. Want ondanks onze andere mentaliteit zit dat er wél aan te komen.